Καρδιακή ανεπάρκεια: Τι είναι, ποια είναι τα συμπτώματα της και που οφείλεται

Γράφει ο Αθανάσιος Παπαδογιάννης Ιατρός – Καρδιολόγος, Νέα Σμύρνη

Έχετε δύσπνοια, πρησμένους αστραγάλους, αισθάνεστε κουρασμένοι ή υποφέρετε από γαστρεντερικές διαταραχές μετά το φαγητό; Τότε σώφρον είναι να συμβουλευτείτε άμεσα τον καρδιολόγο σας γιατί αυτά είναι συμπτώματα της καρδιακής ανεπαρκείας.

Πρόκειται για ένα πολύπλοκο και δυναμικά εξελισσόμενο κλινικό σύνδρομο, που προκαλείται από την αδυναμία της καρδιάς να παρέχει επαρκή αιμάτωση για της ανάγκες των ιστών.

Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι αποτέλεσμα διαταραχών της δομής και της λειτουργικότητας της καρδιάς, οδηγώντας, τελικώς, σε μη αναστρέψιμη διαδικασία.

Η νόσος οφείλεται σε δομική ή λειτουργική καρδιακή διαταραχή με αποτέλεσμα τις αυξημένες ενδοκαρδιακές πιέσεις ή την ανεπαρκή καρδιακή παροχή κατά την ηρεμία  ακόμα και κατά την άσκηση.

Ο επιπολασμός της Καρδιακής Ανεπάρκειας υπολογίζεται στο 1 % έως 2% του ενήλικου πληθυσμού, ωστόσο στους άνω των 70 ετών, φτάνει >10%.

Στα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών που εμφανίζονται με συμπτώματα δύσπνοιας κατά την άσκηση, ένας στους έξι έχει μη διαγνωσμένη καρδιακή ανεπάρκεια.

Οι αιτίες που οδηγούν στην εμφάνιση αυτού του κλινικού συνδρόμου ποικίλλουν, με προεξάρχουσες :

–τη στεφανιαία νόσο,

-την αρτηριακή υπέρταση

– τις βαλβιδοπάθειες.

Συμπτώματα

Το πλέον χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η δύσπνοια. Είναι δυνατό να εμφανιστεί με τη σωματική προσπάθεια όπως και μετά από συναισθηματική φόρτιση, υπερυδάτωση ή αρρυθμίες. Πιθανό να εκδηλώνεται και κατά την ηρεμία ή κατά την κατάκλιση και  να υποχρεώνει τον ασθενή να κάθεται ή να κοιμάται ψηλά με αρκετά μαξιλάρια στην πλάτη.

Επίσης, μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά κατά τη διάρκεια του ύπνου (2 – 3 ώρες μετά την κατάκλιση) και αναγκάζει το άτομο να σηκωθεί για αναζήτηση αέρα (παροξυσμική νυκτερινή δύσπνοια). Η σημαντικότερη κλινική εκδήλωση της καρδιακής ανεπάρκειας είναι το οξύ πνευμονικό οίδημα που μπορεί να συνοδεύει καταστάσεις όπως το οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου, οι αρρυθμίες, η υπέρμετρη αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Η τάχιστη μεταφορά του ασθενούς στο πλησιέστερο νοσοκομείο, κρίνεται επιβεβλημένη.

Οιδήματα

Εξαιτίας της κατακράτησης υγρών αρκετά συχνά αναφέρουν πως “δεν μπορούν να φορέσουν τα παπούτσια τους” γιατί έχουν πρηστεί οι αστράγαλοι και τα πόδια τους. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως υγρό είναι πιθανό να συσσωρευτεί και στην κοιλιά. Σε περίπτωση αύξησης του μεγέθους της κοιλιάς, ομφαλοκήλης ή αιμορροΐδων, καλό να είναι να επισκεφθείτε τον ιατρό σας.

Κόπωση

Οι πάσχοντες αισθάνονται κόπωση ακόμη και στην μικρή προσπάθεια. Οφείλεται στη μείωση της καρδιακής παροχής, δηλαδή στη μειωμένη αιμάτωση των ιστών.

Γαστρεντερικές διαταραχές

Οι πάσχοντες αναφέρουν και γαστρεντερικές διαταραχές, όπως “φούσκωμα” αμέσως μετά το φαγητό, δυσκοιλιότητα, ναυτία, έμετος.

Επιπλέον, είναι δυνατό να παρουσιαστεί ολιγουρία κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ τη νύχτα, λόγω ανακατανομής των υγρών, αυξάνεται η διούρηση (νυκτουρία).

Άλλα συμπτώματα είναι η διαταραχή της συνείδησης ή η σύγχυση λόγω μειωμένης εγκεφαλικής αιμάτωσης.

Διάγνωση

Η αξιολόγηση ξεκινάει με ένα πλήρες και λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και την εκτενή κλινική εξέταση και επεκτείνεται στην εκτέλεση των αναγκαίων εργαστηριακών εξετάσεων.

Σημαντικό ρόλο στη διάγνωση παίζουν  το ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ), το υπερηχοκαρδιογράφημα (Triplex) καρδιάς και ο εργαστηριακός έλεγχος.

Ο ασθενής με καρδιακή ανεπάρκεια επιβάλλεται να ελέγχει:

– τακτικά το σωματικό του βάρος,

-να περιορίσει την πρόσληψη υγρών και άλατος,

-να διακόψει το κάπνισμα και το αλκοόλ

– να εμβολιάζεται προληπτικά για τον πνευμονιόκοκκο και ετησίως για τον ιό της γρίπης.

Θεραπείες

1.Η φαρμακευτική αγωγή στοχεύει στην “εξουδετέρωση” των μηχανισμών που οδηγούν στις κλινικές εκδηλώσεις, δηλαδή ανακουφίζουν από την κατακράτηση υγρών, μειώνουν το βαθμό ενεργοποίησης του συμπαθητικού νευρικού συστήματος και ορισμένους άλλους αντιρροπιστικούς μηχανισμούς.

2.Η μη φαρμακευτική παρέμβαση, αφορά την αλλαγή του τρόπου ζωής (διακοπή καπνίσματος κλπ). Παράλληλα, ο ασθενής θα πρέπει να γυμνάζεται ( αερόβια άσκηση όπως το περπάτημα), να ακολουθεί δίαιτα χαμηλής ή μέτριας περιεκτικότητας σε νάτριο και να γίνεται μέτρηση των προσλαμβανόμενων και αποβαλλόμενων υγρών.

3. Η επεμβατική θεραπεία εφαρμόζεται σε άτομα με σοβαρή Καρδιακή Ανεπάρκεια, με συμπτώματα ανθεκτικά στη φαρμακευτική αγωγή, με συχνές νοσηλείες. Περιλαμβάνουν την τοποθέτηση εμφυτεύσιμου απινιδωτή, για την αντιμετώπιση πιθανώς θανατηφόρων αρρυθμιών, τη θεραπεία καρδιακού επανασυγχρονισμού, με την τοποθέτηση βηματοδότη και τη “συγχρονισμένη” και αποτελεσματική συστολή και λειτουργία των κοιλοτήτων της καρδιάς, την αορτοστεφανιαία παράκαμψη(bypass) σε άτομα με ισχαιμικής αιτολογίας καρδιακή ανεπάρκεια, την επιδιόρθωση της μιτροειδούς βαλβίδας σε περίπτωση σοβαρής ανεπάρκειας της μιτροειδούς και τις επανορθωτικές επεμβάσεις της αριστερής κοιλίας.

Οι συσκευές υποβοήθησης αριστερής κοιλίας έχουν αναπτυχθεί ιδιαίτερα τα τελευταία έτη και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε τελικά στάδια Καρδιακής Ανεπάρκειας, είτε ως θεραπεία, είτε ως “γέφυρα” μέχρι τη μεταμόσχευση καρδιάς.

4.Η μεταμόσχευση καρδιάς αποτελεί την οριστική θεραπεία σε ασθενείς με τελικό στάδιο καρδιακής ανεπάρκειας.

Είναι σημαντικό να τονιστεί πως, με την πρόοδο της τεχνολογίας και τη συνεχή ανακάλυψη αποτελεσματικών φαρμάκων, έχει βελτιωθεί το προσδόκιμο επιβίωσης και η ποιότητα ζωής των ατόμων με καρδιακή ανεπάρκεια. Επομένως, όσο νωρίτερα τεθεί η διάγνωση, τόσο το καλύτερο για την πορεία των ασθενών.

ΠΗΓΗ: https://www.fmh.gr/kardiaki-aneparkeia-ti-einai-poia-symptomata-echei-kai-poy-ofeiletai/