Νέα έρευνα: Γνωστό διαβητικό φάρμακο μειώνει τον κίνδυνο για άνοια;

Νέα έρευνα από την Αυστραλία, με επικεφαλής την ελληνικής καταγωγής ενδοκρινολόγο, δρ. Κατερίνα Σαμαρά, δίνει ελπίδες για τη μείωση του κινδύνου άνοιας από πασίγνωστο φάρμακο για το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Τα ευρήματα της μελέτης μέχρι τώρα δείχνουν πως οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 που παίρνουν μετφορμίνη εμφανίζουν βραδύτερη εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών τους και μικρότερη πιθανότητα άνοιας να αναπτύξουν άνοια.

Τι είναι όμως η μετφορμίνη; Πρόκειται για ένα φάρμακο πρώτης γραμμής για τις περισσότερες περιπτώσεις του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και ένα από τα συχνότερα συνταγογραφούμενα φάρμακα στον κόσμο. Σήμερα το λαμβάνουν εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως για να βελτιώσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους.

Η μελέτη

Να σημειωθεί ότι δεν πρόκειται για κλινική έρευνα αλλά για μία μελέτη παρατήρησης, (η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό για θέματα διαβήτη «Diabetes Care» (https://care.diabetesjournals.org/content/early/2020/09/14/dc20-0892).

Οι  επιστήμονες του Ινστιτούτου Ιατρικής Έρευνας Garvan και του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας, μελέτησαν 1.037 άτομα ηλικίας 70 έως 90 ετών στο Σίδνεϊ και διαπίστωσαν ότι όσοι από αυτούς λάμβαναν μετφορμίνη είχαν μικρότερο κίνδυνο να αναπτύξουν άνοια: «Αποκαλύψαμε τις πολλά υποσχόμενες δυνατότητες ενός ασφαλούς και ευρέως χρησιμοποιούμενου φαρμάκου, το οποίο θα μπορούσε να αλλάξει τη ζωή των ασθενών που κινδυνεύουν από άνοια, καθώς και των οικογενειών τους. Για εκείνους με διαβήτη τύπου 2, η μετφορμίνη μπορεί να προσθέσει κάτι έξτρα στη συνήθη μείωση της γλυκόζης: το όφελος για τη νοητική υγεία τους» δήλωσε η δρ Σαμαρά.

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 εμφανίζεται όταν το σώμα αδυνατεί πια να παράγει επαρκή ινσουλίνη για τις ανάγκες του, με συνέπεια τα επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο σώμα να ξεφεύγουν από τα φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες μακροχρόνιες επιπλοκές, μεταξύ των οποίων η εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών του εγκεφάλου. «Καθώς γερνάνε, οι άνθρωποι με διαβήτη τύπου 2 αντιμετωπίζουν ένα εντυπωσιακά αυξημένο κατά 60% κίνδυνο εμφάνισης άνοιας» ανέφερε η κ. Σαμαρά.

Ωστόσο η νέα έρευνα αποκάλυψε ότι  η λήψη μετφορμίνης επιβραδύνει σημαντικά τη γνωστική εξασθένηση και μειώνει τον κίνδυνο άνοιας. Μετά από έξι χρόνια θεραπείας με μετφορμίνη, οι διαβητικοί δεν έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο άνοιας από ό,τι οι άνθρωποι χωρίς διαβήτη.

Το φάρμακο

Η μετφορμίνη χρησιμοποιείται κατά του διαβήτη για περισσότερα από 60 χρόνια, καθώς μπορεί να μειώσει την ποσότητα γλυκόζης που απελευθερώνεται από το ήπαρ στο αίμα και επιτρέπει στα κύτταρα του σώματος να ανταποκριθούν καλύτερα στα επίπεδα του σακχάρου. Μελέτες κατά την τελευταία δεκαετία έχουν δείξει οφέλη της μετφορμίνης και για άλλες παθήσεις, όπως καρκίνο, καρδιοπάθεια, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, παχυσαρκία κ.ά.

«Η νέα μελέτη παρέχει ενθαρρυντικές αρχικές ενδείξεις ότι η μετφορμίνη μπορεί να προστατεύσει και έναντι της γνωστικής εξασθένησης και μάλιστα όχι μόνο στους διαβητικούς» διευκρίνισε η κ. Σαμαρά, η οποία ήδη σχεδιάζει μια μεγάλη τυχαιοποιημένη και ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο (πλασίμπο) κλινική δοκιμή της μετφορμίνης σε ανθρώπους που ανήκουν σε ομάδες κινδύνου για άνοια. Στόχος, όπως είπε, είναι «κατά πόσο μπορούμε να αναπροσανατολίσουμε αυτό το φθηνό φάρμακο με το ασφαλές προφίλ, ώστε να βοηθήσει στην πρόληψη της γνωστικής εξασθένησης των ηλικιωμένων».