Καρκίνος του παγκρέατος: Έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση το «κλειδί» για την επιβίωση

0
539

Ανησυχία προκαλούν στη διεθνή ιατρική κοινότητα τα αυξημένα περιστατικά καρκίνου του παγκρέατος, μιας πολύπλοκης νόσου με μεγάλο αριθμό μεταλλάξεων, που καθιστά ιδιαίτερη δύσκολη την αντιμετώπισή της. Το γεγονός ότι η θέση στην οποία βρίσκεται το ζωτικό μας όργανο, -πίσω από το στομάχι και μπροστά από τη σπονδυλική στήλη- κάνει ακόμα πιο δύσκολη τη χειρουργική αντιμετώπιση του συγκεκριμένου καρκίνου.

Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που οι ειδικοί δίνουν μεγάλη σημασία στην ευαισθητοποίηση των πολιτών αλλά και των γιατρών, με στόχο την πρώιμη διάγνωση και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή του, που συνεπάγεται αυξημένη πιθανότητα χειρουργικής αφαίρεσης σε ποσοστό έως και 45%!  Σε διαφορετική περίπτωση, ο ασθενής έχει μόλις 5 χρόνια προσδόκιμο ζωής.

«Ο παγκρεατικός καρκίνος είναι ένας γενετικά πολύπλοκος καρκίνος με μεγάλο αριθμό μεταλλάξεων που συνεπάγεται τη δύσκολη στόχευσή του με χημειοθεραπευτικά και άλλα φάρμακα. Το γενικό ποσοστό 5ετούς επιβίωσης σε όλους τους αρρώστους με καρκίνο του παγκρέατος είναι χαμηλό, πού όμως σε περιπτώσεις έγκαιρης διάγνωσης, που συνεπάγεται αυξημένη πιθανότητα χειρουργικής αφαίρεσης το ποσοστό αυτό μπορεί να φθάσει και το 40-45%»,  εξηγεί ο κ. Χρήστος Δερβένης Διευθυντής Κλινικής Χειρουργικής Ογκολογίας-Χειρουργικής Ήπατος-Χοληφόρων-Παγκρέατος στο Metropolitan Hospital.

Το πολύτιμο πάγκρεας

Το πάγκρεας είναι ένα σημαντικό όργανο του ανθρώπινου σώματος που παράγει ένζυμα και ορμόνες. Η πιο σημαντική ορμόνη είναι η ινσουλίνη, που ελέγχει το επίπεδο σακχάρου, ενώ τα ένζυμα συμμετέχουν στον μεταβολισμό και απορρόφηση λιπιδίων, πρωτεϊνών και υδατανθράκων.

«Ανατομικά χωρίζεται σε τέσσερα τμήματα: κεφαλή, αυχένας, σώμα και ουρά, με το καθένα να διαθέτει πολλούς διαφορετικούς τύπους κυττάρων και τον κάθε τύπο να μπορεί να δώσει γένεση σε διαφορετικούς τύπους όγκων», εξηγεί ο ειδικός.

Συμπτώματα

«Τα συμπτώματα πολλές φορές δεν είναι έντονα και εξαρτώνται από το σημείο στο οποίο εντοπίζεται η νόσος – κεφαλή, αυχένας, σώμα και ουρά. Σε αυτά, περιλαμβάνονται κυρίως το κοιλιακό ή οσφυϊκό άλγος, που εντοπίζεται στο επιγάστριο και την πλάτη, ο ίκτερος, η απώλεια βάρους, η δυσπεψία, η ναυτία και η κατάθλιψη χωρίς ιδιαίτερο λόγο.

Επίσης, η οξεία παγκρεατίτιδα χωρίς εμφανή αιτία, αποτελεί υποψία της νόσου. Ομοίως, ισχυρή υποψία αποτελεί και η αιφνίδια εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη, σε ασθενείς άνω των 50 ετών, χωρίς οικογενειακό ιστορικό», τονίζει.

Αιτίες

Οι αιτίες της αυξημένης συχνότητας εμφάνισης του καρκίνου του παγκρέατος είναι πολλές με κυρίαρχη το κάπνισμα στο οποίο οφείλεται πάνω από το ένα τέταρτο των αρρώστων στους οποίους εμφανίζεται η νόσος. Επιπλέον, οι ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη ή οι ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό, έχουν αυξημένο κίνδυνο προσβολής. Η παχυσαρκία και η αυξημένη κατανάλωση λίπους επίσης συντελούν, όπως και η χρόνια παγκρεατίτιδα και το συχνό αλκοόλ.

Διάγνωση

Δυστυχώς, δεν υπάρχει συγκεκριμένη εξέταση για τη διάγνωση της νόσου με μαζικό έλεγχο του πληθυσμού, όπως η μαστογραφία ή η κολονοσκόπηση για άλλους τύπους καρκίνου. Η πρώιμη διάγνωση βασίζεται στα συμπτώματα του ασθενούς και στην έγκαιρη προσέλευση του στο γιατρό. Οι πιο ενδεδειγμένες μέθοδοι είναι απεικονιστικές εξετάσεις, όπως η αξονική τομογραφία CT και η μαγνητική τομογραφία MRI, ο ενδοσκοπικός υπερηχογραφικός έλεγχος (EUS), η λαπαροσκόπηση και η βιοψία.

Θεραπείες

Οι προτεινόμενες θεραπείες εξαρτώνται από το στάδιο του καρκίνου και το σημείο που εντοπίζεται ο όγκος στο όργανο. «Εάν ο όγκος είναι αρκετά μικρός, ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί και ο ασθενής βρίσκεται σε καλή φυσική κατάσταση, τότε προτείνουμε χειρουργική επέμβαση για ολοκληρωτική αφαίρεση του όγκου. Αυτή συμπληρώνεται με χημειοθεραπεία, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει παρουσιάσει μεγάλη πρόοδο, με συνδυασμούς φαρμάκων που δίνουν πολύ καλά αποτελέσματα. Η χειρουργική εξαίρεση των όγκων αποτελεί τη βασικότερη μέθοδο αντιμετώπισης, καθώς μπορεί να εξασφαλίσει μια σχεδόν φυσιολογική ζωή στους ασθενείς που διαγιγνώσκονται σε πρώιμο στάδιο και τους δίνουν πολύ υψηλότερες πιθανότητες να επιβιώσουν 5 πέντε χρόνια ή και περισσότερο. Επίσης σε περιπτώσεις που ο όγκος είναι οριακά εξαιρέσιμος, η χρησιμοποίηση προεγχειρητικής χημεοθεραπείας μπορεί να τον συρρικνώσει και να τον μετατρέψει σε εξαιρέσιμο» εξηγεί ο γιατρός και συνεχίζει:

«Εάν ο όγκος είναι μη εξαιρέσιμος, δηλαδή είτε είναι πολύ προχωρημένος εντός και πέριξ του παγκρέατος, είτε έχει εξαπλωθεί και σε άλλα σημεία του σώματος, ο σκοπός της θεραπείας είναι ο έλεγχος των συμπτωμάτων και η καλύτερη δυνατή ποιότητα ζωής.»

Η χημειοθεραπεία και συμπληρωματικά η ακτινοθεραπεία, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να συρρικνωθεί ο όγκος και να επιβραδυνθεί η ανάπτυξή του, αλλά δυστυχώς καμία από τις επιλογές δεν θα επιφέρει ίαση του καρκίνου.

Σε εξειδικευμένα κέντρα για τα καλύτερη αντιμετώπιση 

Ο καρκίνος του παγκρέατος, λόγω της δυσκολίας του, πρέπει να αντιμετωπίζεται σε κέντρα αναφοράς, με την έννοια ότι θα πρέπει να έχουν τις κατάλληλες ειδικότητες και τα ιατρικά μηχανήματα για να μπορέσουν να φέρουν τα καλύτερα αποτελέσματα, ειδικά για τη χειρουργική αφαίρεση του όγκου. «Έχει αποδειχθεί πως όταν η αντιμετώπιση γίνεται σε εξειδικευμένα κέντρα, τότε οι επιπλοκές και οι θάνατοι από μια τόσο δύσκολη επέμβαση έχουν πολύ μικρότερο ποσοστό, ενώ και η επιβίωση των αρρώστων μετά τη θεραπεία είναι σημαντικά καλύτερη» αναφέρει ο ειδικός.