Ποια φάρμακα κάνουν το δέρμα ευαίσθητο στον ήλιο;

Η βελτίωση του καιρού είναι κάτι που όλοι περιμένουμε με λαχτάρα για να μπορέσουμε να βγούμε λίγο περισσότερο από τα σπίτια μας, όπου έχουμε περάσει τόσους μήνες εξαιτίας της πανδημίας. Αν, όμως, λαμβάνετε ορισμένα φάρμακα, η ζωή κάτω από τον ήλιο μπορεί να γίνει δύσκολη για το δέρμα σας, γιατί μπορεί να του προκαλέσει φωτοευαισθησία.

Όλα τα φάρμακα που λαμβάνουμε από το στόμα ή με έγχυση δυνητικά φθάνουν στο δέρμα, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος.

Η φωτοευαισθησία εκδηλώνεται όταν ορισμένα συστατικά που υπάρχουν σε πολλά από αυτά, αλληλεπιδράσουν με την υπεριώδη ακτινοβολία (UV), εξηγεί ο δρ Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική).

Χημική αντίδραση

Η αλληλεπίδραση αυτή αλλάζει τη χημική δομή τους και προκαλείται χημική αντίδραση, που καθιστά το δέρμα πιο ευαίσθητο στην UV και επιρρεπές στην ανάπτυξη ηλιακού εγκαύματος. Μακροπρόθεσμα, η αντίδραση αυτή μπορεί να αυξήσει μέχρι και τον κίνδυνο για καρκίνο του δέρματος.

Η φωτοευαισθησία έχει πολλές αιτίες, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται παθήσεις, φάρμακα, καλλυντικά, αλλά και η αλλεργική προδιάθεση. Η φωτοευαισθησία από φάρμακα μπορεί να συμβεί μετά την έκθεση στην UV ακτινοβολία του ήλιου ή των σολάριουμ. Εκτός από τα συστηματικά φάρμακα, μπορεί να την προκαλέσουν και τα τοπικά (αλοιφές, κρέμες κ.λπ.).

Τα συμπτώματα

Τα συμπτώματά της κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά. Σε μερικούς ασθενείς εκδηλώνονται μετά από μικρή έκθεση στον ήλιο και σε άλλους μετά από παρατεταμένη. Ωστόσο το είδος τους, εξαρτάται από την αντίδραση που θα προκληθεί, δεδομένου ότι υπάρχουν δύο διακριτοί τύποι. Ο ένας είναι οι φωτοτοξικές αντιδράσεις και ο άλλος οι φωτοαλλεργικές.

Οι πιο συχνές αντιδράσεις φωτοευαισθησίας είναι οι φωτοτοξικές και τα κύρια σύμπτωμά τους είναι:

– δερματική βλάβη που μοιάζει με έντονο ηλιακό έγκαυμα

– δερματίτιδα, με/ή χωρίς κνησμό (φαγούρα).

-φλύκταινες

– ξεφλούδισμα του δέρματος.

Οι φωτοτοξικές αντιδράσεις μπορεί να εκδηλωθούν μετά από λίγα λεπτά έως αρκετές ώρες έκθεσης στην UV. Συνήθως, όμως, περιορίζονται στα τμήματα του δέρματος που εκτίθενται στον ήλιο, όπως στο πρόσωπο, τον λαιμό, τα χέρια και χαμηλά στα πόδια.

Οι φωτοαλλεργικές αντιδράσεις είναι λιγότερο συχνές. Κατά κανόνα αναπτύσσονται όταν η UV αλληλεπιδράσει με τα συστατικά φαρμάκων που αλείφονται απευθείας πάνω στο δέρμα. Κατ’ αυτές, ο οργανισμός παράγει αντισώματα που προκαλούν την αντίδραση.

Μια φωτοαλλεργική αντίδραση μπορεί να προκαλέσει:

-εξάνθημα,

-φλύκταινες,

-κόκκινα εξογκώματα

– και βλάβες με διαφυγή υγρού.

Τα συμπτώματα αυτά συνήθως εμφανίζονται 1-3 ημέρες μετά την τοπική εφαρμογή του υπαίτιου φαρμάκου και την έκθεση στον ήλιο. Επιπλέον, μπορεί να επεκταθούν σε περιοχές του δέρματος που δεν έχουν εκτεθεί στον ήλιο.

Τα φάρμακα

Όπως τονίζει ο κ. Μιχελάκης, είναι δεκάδες τα φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν αντιδράσεις φωτοευαισθησίας. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται διάφορα:

– αντιβιοτικά (π.χ. σιπροφλοξασίνη, δοξυκυκλίνη, τετρακυκλίνη κ.λπ.),

-ορισμένα φάρμακα για τον σακχαρώδη διαβήτη (π.χ. κάποιες σουλφονυλουρίες για τον τύπου 2 διαβήτη),

-αλλά και φάρμακα για τον καρκίνο (π.χ. ορισμένες στοχευμένες θεραπείες) και τις ψυχώσεις.

-μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (π.χ. ιβουπροφαίνη, ναπροξένη κ.λπ.)

– ορισμένα φάρμακα για την καρδιά και την υπέρταση (π.χ. στατίνες για την χοληστερόλη ή θειαζιδικά διουρητικά για την αρτηριακή πίεση κ.ά.).

-Αποσυμφορητικά, αντιμυκητισιακά, ηρεμιστικά και αντιεμετικά φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν αντιδράσεις φωτοευαισθησίας.

-Το ίδιο και ορμονούχα σκευάσματα (π.χ. ορισμένα αντισυλληπτικά), σουλφοναμίδες, ψωραλένια, ρετινοειδή και πολλά άλλα, που χορηγούνται για πλήθος καταστάσεων, από το γλαύκωμα και τη λεύκη έως την ψωρίαση και την ακμή.

Πρώτα ενημερώνεται το γιατρό σας

Ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να διακόψετε μόνοι σας την φαρμακευτική αγωγή σας, επειδή νομίζετε ότι το δερματικό πρόβλημά σας οφείλεται σε φωτοευαισθησία από τα φάρμακα, αναφέρει ο κ. Μιχελάκης: «Αν έχετε όντως φωτοευαισθησία, πρέπει να συμβουλευθείτε τον γιατρό που σας χορήγησε το ύποπτο φάρμακο για να σας πει αν μπορείτε να τροποποιήσετε την αγωγή σας ή αν πρέπει να την συνεχίσετε ως έχει. Μην ξεχνάτε ότι μερικά φάρμακα δεν πρέπει να διακόπτονται απότομα, διότι μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή έξαρση υποκείμενων προβλημάτων. Και άλλα, απλώς δεν έχουν εναλλακτική λύση κατάλληλη για όλους τους πάσχοντες. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις όπου μπορεί να γίνει αλλαγή της αγωγής, αλλά αυτό πρέπει να το κρίνει ο θεράπων ιατρός και όχι οι ασθενείς από μόνοι τους».