Η πρώτη κυτταρική θεραπεία CAR-T στην Ελλάδα

Η πρώτη χορήγηση της καινοτόμου κυτταρικής θεραπείας με CAR-T λεμφοκύτταρα, πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας, σε 40χρονο ασθενή που έπασχε από επιθετικό λέμφωμα. Η πρωτοποριακή θεραπεία έγινε στην  πιστοποιημένη  Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών του Νοσοκομείου «Ο Ευαγγελισμός».

Τα CAR-T λεμφοκύτταρα αποτελούν την πλέον σύγχρονη εξατομικευμένη θεραπεία για ασθενείς με ανίατα λεμφώματα υψηλής κακοήθειας και οξείας λεμφοβλαστικής λευχαιμίας, με σημαντική πιθανότητα ίασης.

Πρόκειται για αυτόλογα λεμφοκύτταρα του ίδιου του ασθενούς, που τροποποιούνται γενετικά στο εργαστήριο και όταν επαναχορηγηθούν στον οργανισμό του πάσχοντα,  αναγνωρίζουν τον όγκο, στρέφονται εναντίον του και τον καταστρέφουν! Αυτή η θεραπεία έχει πολλές πιθανότητες  ίασης σε κακοήθειες, που είναι ανθεκτικές σε όλες τις συμβατικές θεραπείες, όπως στη χημειοθεραπεία και ακτινοβολία.

Στο μέλλον οι ενδείξεις των CAR T λευκοκύτταρων θα επεκταθούν και σε άλλες αιματολογικές κακοήθειες και σε συμπαγείς όγκους, όπως ανέφεραν οι ειδικοί, κατά τη σημερινή συνέντευξη τύπου στο Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός»  όπου παρουσιάστηκε η πρωτοποριακή  θεραπεία.

Η θεραπεία

Στις 22 Ιανουαρίου, εφαρμόστηκε με επιτυχία στον Ευαγγελισμό η πρώτη κυτταρική θεραπεία CAR-T σε ένα 40χρονο ασθενή, που έπασχε από επιθετικό λέμφωμα. Η κατάσταση της υγείας του ασθενή εξελίσσεται ομαλά και αν συνεχιστεί η καλή πορεία της υγείας τους τότε  ο 40χρονος αναμένεται να εξέλθει από το νοσοκομείο μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες.

Η εφαρμογή της θεραπείας έγινε στη Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών από ομάδα γιατρών, με επικεφαλής τον Αιματολόγο και διευθυντή κ. Δημήτρη  Καρακάση. Όπως ανέφερε, η νέα θεραπεία είναι ένα «ζωντανό» φάρμακο»:

«Πρόκειται για αυτόλογα λεμφοκύτταρα του ασθενή, τα οποία τροποποιούμενα γενετικά σε εξειδικευμένα εργαστήρια αποκτούν ισχυρή αντινεοπλασματική δράση. Τα κύτταρα αυτά, όταν επαναχορηγηθούν στον ασθενή, δρουν ως «ζωντανό» φάρμακο. Συγκεκριμένα, αναγνωρίζουν τον όγκο, στρέφονται εναντίον του και τον καταστρέφουν, προσφέροντας έτσι σημαντική πιθανότητα ίασης σε κακοήθειες που είναι ανθεκτικές σε όλες τις συμβατικές θεραπείες» είπε ο κ. Καρακάσης.

Το γενετικό υλικό του χιμαιρικού υποδοχέα εισάγεται στο Τ λεμφοκύτταρο συνήθως μέσω κάποιου ιού. Το γενετικό υλικό μεταγράφεται και οι χιμαιρικοί υποδοχείς εκφράζονται στην επιφάνεια του Τ λεμφοκυττάρου. Μετά από την έγχυση του τροποποιημένου λεμφοκυττάρου, ο χιμαιρικός υποδοχέας αναγνωρίζει το ειδικό αντιγόνο πάνω στην επιφάνεια του καρκινικού κυττάρου, το λεμφοκύτταρο πολλαπλασιάζεται και απελευθερώνει κυτταροκίνες, που οδηγούν το καρκινικό κύτταρο σε θάνατο. 

Από την πλευρά του ο διοικητής του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» Αναστάσιος Γρηγορόπουλος ανέφερε ότι δεν πρέπει να κοιτάμε μόνο τα κενά και τις ελλείψεις αλλά και το πρωτοποριακό επιστημονικό έργο που γίνεται στο νοσοκομείο. Επίσης επισήμαινε ότι η πρωτοποριακή θεραπεία είναι μόνο για ασθενείς που πληρούν συγκεκριμένα  κριτήρια και όχι για όλους τους ασθενείς: «Ο δυνητικός αριθμός των ασθενών, που έχουν ανάγκη τη νέα θεραπεία κυμαίνεται στην Ελλάδα από 40 έως 80 το χρόνο. Έχουμε προτείνει στο υπουργείο Υγείας τη σύσταση μίας ειδικής επιστημονικής επιτροπής, η οποία θα αποφαίνεται ποιοι ασθενείς ενδείκνυται να λαμβάνουν τη θεραπεία» είπε ο κ. Γρηγορόπουλος.

Παρών στην παρουσίαση ήταν και ο υφυπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης, ο οποίος τόνισε ότι ξεκινάει μία νέα εποχή για την αντιμετώπιση σπάνιων κακοηθειών: « Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προσφέρει τις νέες θεραπείες στους ασθενείς που τις έχουν ανάγκη».

Η δωρεά

Η εφαρμογή της θεραπείας έγινε με δωρεά της αμερικανικής φαρμακοβιομηχανίας Gilead, η οποία καλύπτει  τη χορήγηση της πανάκριβης θεραπείας στους πρώτους τρεις ασθενείς. Εκτός από το Yescarta είναι διαθέσιμο και το Kymriah, που έχει αναπτυχθεί από τη Novartis. Και οι δυο θεραπείες αφορούν κυρίως ασθενείς που πάσχουν από σοβαρές και σπάνιες αιματολογικές κακοήθειες, για τις οποίες έχουν αποτύχει άλλες θεραπείες.