Φυματίωση: Η 2η αιτία θανάτου από λοιμώδες αίτιο μετά τη COVID-19 παγκοσμίως
Η Φυματίωση ευθύνεται για περίπου 1,6 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως μέσα στο 2021, αποτελεί την 2η αιτία θανάτου από λοιμώδες αίτιο μετά τη λοίμωξη COVID-19 και την 13η αιτία θανάτου συνολικά. Το 2021 περίπου 10,6 εκατομμύρια ασθενείς νόσησαν από Φυματίωση, με το 10% των ασθενών να είναι παιδιά.
Τα παραπάνω ανησυχητικά στοιχεία της επιστημονικής Ομάδας Εργασίας «Φυματίωση και Λοιμώξεις από Μη Φυματικά Μυκοβακτηρίδια» της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ) αναφέρθηκαν στην επιστημονική ημερίδα που διοργανώνουν στη Λάρισα η ΕΠΕ και η Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης (24 Μαρτίου 2023).
Ο κ. Στέλιος Λουκίδης, Πρόεδρος ΕΠΕ, Καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, τόνισε ότι η Φυματίωση αποτελεί μια νόσο με ισχυρή παρουσία και με σημαντική επίπτωση παγκοσμίως, με κύρια στόχευση φυσικά τις χώρες με χαμηλό κοινωνικοοικονομικό status. Σχετικά με την ειδικότητα του Πνευμονολόγου και την αντιμετώπιση της νόσου, ο Προέδρος της ΕΠΕ επισημαίνει: «Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία θεωρεί ότι η Φυματίωση πρέπει να παραμείνει αναπόσπαστο μέρος της ειδικότητας μας όπως την ορίζει και ο τίτλος της ως Πνευμονολογία-Φυματιολογία. Στο πλαίσιο αυτό, τα τελευταία χρόνια ενισχύει με κλινικές υποτροφίες τα αντιφυματικά τμήματα μεγάλων νοσοκομείων, με σκοπό την ανάδειξη Πνευμονολόγων με επιστημονική δεξιότητα στη Φυματίωση. Η επιστημονική αυτή δραστηριότητα αφορά στην παρούσα φάση το αντιφυματικό Ιατρείο του Πανεπιστημιακού νοσοκομείου Λάρισας, το αντίστοιχο τμήμα στο Γενικό νοσοκομείο Παπανικολάου και το αντιφυματικό τμήμα του ΓΝΝΘΑ H Σωτηρία».
Ο κ. Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης, Καθηγητής Πνευμονολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, επισημαίνει ότι: «το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Φυματίωσης 2023, είναι “Ναι! Μπορούμε να τελειώσουμε τη Φυματίωση!” με στόχο να εμπνεύσει ελπίδα, να ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα υγιεινής και πρόληψης, να διαδώσει τις νέες συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για υιοθέτηση κοινών οδηγιών για τη θεραπεία και βέβαια να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των χωρών για την καταπολέμηση της επιδημίας, της Φυματίωσης».
Η ενίσχυση της προβολής και η εξασφάλιση πολιτικών δεσμεύσεων θα αποτελέσουν τις κύριες προτεραιότητες στη Συνάντηση για τη Φυματίωση στα Ηνωμένα Έθνη στις 22 Σεπτεμβρίου 2023.
Σημειώνεται ότι η πολυανθεκτική Φυματίωση παραμένει μια απειλή για την δημόσια υγεία, καθώς πέρα από τις δυσκολίες στον χειρισμό της, μόνο το 1/3 των ασθενών είχε πρόσβαση στην κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μέσα στο 2020.
Παρά το γεγονός ότι ο αρχικός στόχος για μείωση της επίπτωσης της φυματίωσης επιτεύχθηκε κατά το ήμισυ (10%) την πενταετία 2015-2020 και ότι υπήρξε ανάσχεση της περαιτέρω μείωσης κατά την πανδημία της COVID-19, ο τελικός στόχος για σημαντικό περιορισμό (End TB Strategy) σε παγκόσμιο επίπεδο μέχρι το 2030 παραμένει εφικτός.
Άμεσες προτεραιότητες προς αυτήν την κατεύθυνση αποτελούν η επικαιροποίηση και επανενεργοποίηση των εθνικών στρατηγικών και προγραμμάτων για την εξάλειψη της φυματίωσης στην μετά COVID-19 εποχή και η ορθολογιστική κατανομή των πόρων υγείας προς την πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία της νόσου στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος που αφορούν στο 98% τον καταγεγραμμένων περιπτώσεων φυματίωσης.
Ενθαρρυντικό στοιχείο αποτελούν τα νέα βραχύτερα σχήματα που εγκρίθηκαν πρόσφατα, τόσο για τη λανθάνουσα όσο και για την ενεργό Φυματίωση από ευαίσθητα και ανθεκτικά στελέχη.