Κολονοσκόπηση: Η ανώδυνη προληπτική εξέταση για τον καρκίνο του παχέος εντέρου

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες, μετά τον μαστό, ο τρίτος πιο συχνός στους άνδρες, μετά του πνεύμονα και του προστάτη και η δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου από καρκίνο.

Και όμως πολλοί άνθρωποι αποφεύγουν να κάνουν κολονοσκόπηση, μια απλή και ανώδυνη εξέταση, είτε επειδή  δεν έχουν ενημερωθεί σωστά, είτε επειδή πιστεύουν ότι η εξέταση είναι …επώδυνη. Υπάρχουν επίσης και πολλοί που δεν κάνουν κολονοσκόπηση γιατί έχουν… «θέμα» με το όνομα της εξέτασης, όπως αναφέρει σχετικό άρθρο που έχει αναρτήσει το Δίκτυο Γυναίκες στην Ογκολογία W4O Hellas.

Ωστόσο η κολονοσκόπηση είναι μία απαραίτητη, διαγνωστική και θεραπευτική, ενδοσκοπική εξέταση που γίνεται κυρίως για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού.

Η εξέταση αυτή, ελέγχει το βλεννογόνο, δηλαδή την εσωτερική επιφάνεια του παχέος εντέρου, που ονομάζεται κόλον, εξ ου και το όνομα. Γίνεται με τη βοήθεια ενός λεπτού, εύκαμπτου οργάνου, του κολονοσκοπίου, που εισάγεται από τον πρωκτό, διαθέτει μικρο-κάμερα και μπορεί να μεταδώσει την εικόνα, από το εσωτερικό του εντέρου, σε οθόνη.

Το παχύ έντερο είναι το τελικό τμήμα του πεπτικού συστήματος, με μήκος περίπου 1,5 μέτρο και τα τελευταία 15 εκατοστά αποτελούν το ορθό.

Ποιες βλάβες εντοπίζει η κολονοσκόπηση;

Με την κολονοσκόπηση ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να διαγνωστεί σε πρώιμο στάδιο, με συνέπεια να αντιμετωπίζεται ευκολότερα και σε αρκετές περιπτώσεις να οδηγεί ακόμα και στην ίαση με ένα απλό σχετικά χειρουργείο.

Επίσης η εξέταση αυτή εντοπίζει πολύποδες που μπορούν να αφαιρεθούν ενδοσκοπικά, όπως επίσης, να ληφθεί βιοψία από ύποπτες περιοχές.

Υπολογίζεται ότι το 25-30% των ανδρών και το 15-20% των γυναικών, 50 ετών και άνω, έχουν πολύποδες και το ποσοστό αυτό αυξάνεται με την ηλικία. Σχεδόν όλοι οι καρκίνοι του παχέος εντέρου ξεκινούν από ένα πολύποδα, αλλά δεν μετατρέπεται σε καρκίνο κάθε πολύποδας που υπάρχει στο παχύ έντερο ενός ανθρώπου. Για την εξαλλαγή ενός πολύποδα σε καρκίνο χρειάζεται να περάσουν πολλά χρόνια, συνήθως μια δεκαετία.

Σε ποια ηλικία κάνουμε την πρώτη κολονοσκόπηση;

Σύμφωνα με τις νεότερες οδηγίες της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας (ACS)  την πρώτη του κολονοσκόπηση μπορούν να κάνουν άνδρες και γυναίκες ηλικίας 45 ετών. Οι οδηγίες είναι σαφείς: δεν χρειάζεται κάποιος να έχει συμπτώματα για να εξεταστεί. H ACS έχει πρόσφατα κατεβάσει την ηλικία έναρξης του προ-συμπτωματικού ελέγχου για καρκίνο παχέος εντέρου από τα 50 στα 45 έτη, διότι, μέσα από τα επιδημιολογικά δεδομένα των τελευταίων ετών αναγνωρίζονται αυξανόμενοι ρυθμοί εμφάνισης καρκίνου παχέος εντέρου σε νέους ενήλικες (κάτω των 50 ετών). Το κάθε πότε θα πρέπει να επαναλαμβάνεται η κολονοσκόπηση εξατομικεύεται.

Οδηγίες για ομάδες υψηλού κινδύνου

Άτομα με οικογενειακό-κληρονομικό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου, άτομα με συγκεκριμένες παθήσεις του παχέος εντέρου (όπως ελκώδη κολίτιδα, νόσο του Crohn κ.α.), θα πρέπει να ξεκινήσουν τον έλεγχο για καρκίνο παχέος εντέρου πριν από την ηλικία των 45 ετών. Απευθυνθείτε στον γιατρό σας, αν ανήκετε σε αυτές τις ομάδες και θα σας καθοδηγήσει, ενημερώνοντάς σας για το πότε πρέπει να ξεκινήσετε τις εξετάσεις αυτές και πόσο συχνά πρέπει να τις επαναλαμβάνετε.

Πρέπει να απευθυνθείτε αμέσως στον γιατρό σας για κολονοσκόπηση εάν δείτε αίμα στα κόπρανα, αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου, όπως διάρροια ή δυσκοιλιότητα, αν έχετε κοιλιακούς πόνους ή πόνο στο ορθό ή/και αν στις αιματολογικές εξετάσεις σας διαγνωστεί αναιμία.

Επίσης, ο γιατρός θα ζητήσει να γίνει κολονοσκόπηση αν υπάρξουν ευρήματα από το παχύ έντερο σε κάποια απεικονιστική εξέταση (αξονική, μαγνητική) που έχετε κάνει για άλλο λόγο

Εκτός από την κολονοσκόπηση, υπάρχουν και άλλες εξετάσεις που μπορεί να σας προτείνει ο γιατρός σας να κάνετε, όπως ορθοσιγμοειδοσκόπηση, ανίχνευση αίματος στα κόπρανα, Mayer κοπράνων. Να γνωρίζετε πάντως, ότι σύμφωνα με τις επίσημες οδηγίες, όλες οι παραπάνω περιγραφόμενες εξετάσεις πρέπει να επαναλαμβάνονται σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, που θα σας καθορίσει ο γιατρός σας, για να είναι αποτελεσματικές.